Blog

Het thema van de Week van Nederlands (vorige week) was Over grenzen heen kijken en dat is niet voor niets. Het is een probleem van onze tijd: mensen die in de echokamers van de sociale media niet meer met elkaar in gesprek zijn maar vooral in oneliners binnen eigen grenzen hun eigen gelijk uitventen (Custers, 2019). Juist voor leerlingen is het belangrijk dat zij over de grenzen kijken en kennismaken met andere perspectieven op hun eigen realiteit, om zo uit hun echobubbels te kunnen treden. Hiervoor wordt mediawijsheid en burgerschapsvorming vaak genoemd als oplossing, maar er is ook een al eeuwenoud middel om je horizon te verbreden en gesprekken te openen: vrij en veel lezen ofwel het lezen van een goed boek.

Het woord ‘schat’ zit niet voor niks in ‘woordenschat’. Woorden geven rijkdom. Ze maken dat je kunt lezen, schrijven en spreken, maar ook denken en leren. Hoe rijker je woordenschat, des te makkelijker kun je kennis verwerven en communiceren. Daarmee hebben leerlingen met een grotere woordenschat betere kansen in de maatschappij. En er zijn grote verschillen: sommige volwassenen kennen maar 17.000 woorden en anderen 50.000*. Door thuis op school en de rest van hun leven veel woorden te leren, krijgen kinderen dus betere kansen. 

Video podcast met adviseur en trainer Cor Verbeek over dilemma's in leiderschap. Voor deze podcast vindt Cor zijn inspiratie in de opmerkelijke overgang van Lionel Messi van Barcelona naar Paris St. Germain.

Op een Leader in Me school leren kinderen om zelfleiderschap te ontwikkelen. Dit doen ze door te oefenen met 7 gewoonten (www.cps.nl/de-zeven-gewoonten-van-stephen-covey) die je helpen om te ontdekken wie je bent en wie je wil zijn om op die manier het beste uit jezelf te halen. Dit proces begint al wanneer je start in groep 1. Er wordt een stevige basis gelegd door les te geven in hoe je eigenaar kunt zijn over je eigen leren en gedrag. Oefenruimte om dit in de praktijk te brengen is daaraan onlosmakelijk verbonden. In de kleutergroep van juf Maaike wordt daarom, net als op andere Leader in Me scholen, gewerkt met leiderschapsrollen. Samen met leerlingen worden rollen bedacht waarin leerlingen leren verantwoordelijkheid te nemen, om zo een bijdrage te leveren aan het reilen en zeilen in de groep.

Wat heb je geleerd over hygiënisch werken op je stage? Dit zou een vraag kunnen zijn  tijdens het eindgesprek voor het diploma praktijkonderwijs. ‘Eigenlijk zouden we dit soort vragen in de les ook meer moeten stellen.’ Dat zei een docent die als assessor het eindgesprek voerde met een leerling van een praktijkschool. ‘Ons hele onderwijs is ontwikkelingsgericht maar in de lessen toetsen we weinig en vooral summatief. We geven cijfers of een beoordeling (v/m/g) en gaan verder’.

Herken je dit: een samenvatting die duidelijk geknipt en geplakt is? Teksten met kromme zinnen, slecht geformuleerde antwoorden en taalfouten in bijna elke zin? Leerlingen hebben moeite met schrijven. Uit recent onderzoek van de Inspectie blijkt ook dat de afgelopen twintig jaar weinig verbeterd is op dit vlak. Begrijpelijk ook. Want niet alleen veel leerlingen, ook veel docenten hebben een hekel aan het gangbare schrijfonderwijs. Leerlingen moeten daarin een hoop moeite doen voor teksten die in de prullenbak verdwijnen. Docenten zitten weekenden na te kijken en zien dat hun inspanningen weinig opleveren. 

Schrijfvaardigheidsonderwijs is binnen de vreemde talen vaak een wat ondergeschoven kindje, en zeker in de onderbouw. Als er al iets aan schrijfvaardigheid gebeurt dan zijn het vaak geleide schrijfopdrachten of opdrachten bedoeld om een bepaalde grammaticale constructie of woordenschat aan te leren. Maar schrijven verdient echt meer aandacht in het vreemdetalenonderwijs, als een belangrijke rader in de machine voor het stimuleren van lezen, denken en uitbreiden van de lexicale en grammaticale fluency. Hoe geef je goed schrijfonderwijs bij de vreemde talen gestalte? In dit eerste blog bakenen we af wat CPS verstaat onder schrijfonderwijs bij de vreemde talen. 

In juni 2020 werd Ruud van Tergouw rector-bestuurder van het Rembrandt College in Veenendaal. De school zat toen middenin een intensief verbetertraject. Na een jaar hard werken heeft zijn school inmiddels weer het inspectieoordeel voldoende gekregen. Van Tergouw vertelt hoe het nu met de school en met het team gaat.

Hoe zit het als leerkracht met uw eigen motivatie rondom begrijpend lezen? Lukt het u om uw leerlingen te motiveren om met een tekst aan de slag te gaan of worstelt u hier misschien zelf ook mee en kunt u eigenlijk ook niet goed uitleggen waarom leerlingen in uw groep de teksten van een methode moeten lezen?

We hebben met ingang van augustus 2021 te maken met een nieuw wet in het onderwijs: de wet “Verduidelijking Burgerschapsopdracht’. We hadden sinds 2006 al de wet 'Bevordering actief burgerschap en sociale integratie' (sinds 2006) en sinds 2015 de wet ‘Veiligheid op school’ (2015). En nu dus deze. Alle drie de wetten dienen min of meer hetzelfde doel: een veilige(r) samenleving en (jonge) mensen die al vroeg, dus ook op school, leren hoe zij daar een bijdrage aan kunnen leveren. En: moeten leveren. 

Vertel, je zit al 40 jaar in het basisonderwijs wat is je het meest bijgebleven? Deze vraag werd me gesteld. Na enig nadenken kwam ik op het volgende. Gedurende deze 40 jaren zijn er veel onderwijsontwikkelingen geweest waardoor ik me steeds verder heb kunnen bekwamen, prachtig uiteraard maar mijn mooiste ontwikkeling is één van mijn recentste ontwikkelingen.

Veel collega’s zijn in het onderwijs naast de hectiek van vandaag, ook al bezig met het nieuwe schooljaar. Niet alleen daartoe genoodzaakt door het NPO, maar ook al vanwege formatie, huisvesting etc. Ik denk dat op alles wat we doen, of dat nou in de vakgroep, de bouw, het team, het mentorenteam, de afdeling of de school als geheel is, het altijd maar weer de vraag is: draagt wat we doen bij aan de visie die we op onze site hebben staan. Vandaag zou ik het meer concreet willen maken. Draagt eigenlijk alles wat je doet als (in)formeel leidinggevende ook bij aan jouw persoonlijke visie op onderwijs?

Waarom moet dit? Ik heb ècht geen zin vandaag. Geen cijfer? Laat maar dan. Zomaar wat teksten die je als docent wellicht regelmatig hoort. Ik hoorde ze in ieder geval wel. Het motiveren van leerlingen was is en blijft een enorm onderwerp; in de personeelskamer, op de vrijdagmiddagborrel, in de teamvergadering en bij de leerlingbespreking. Want waar hebben we het eigenlijk over? Leerlingen motiveren, kan dat wel? En zo ja, hoe dan?

Op steeds meer scholen in Nederland wordt het al ingevoerd: twee keer per week lezen alle leerlingen en docenten tegelijkertijd twintig minuten; onafhankelijk van welk vak de leerlingen op dat moment hebben. Dit is een van de manieren om het vrij lezen te stimuleren en taalvaardigheid te verbeteren. Gezien de steeds slechter wordende leesresultaten geen overbodige luxe.