Boeken en publicaties

Veiligheid is sinds een aantal schietincidenten op scholen in Nederland een belangrijk thema in het onderwijs.

De overheersende mening is, zowel in het onderwijs als in de politiek, dat de oplossing voor het tegengaan van geweld in scholen niet ligt in detectiepoortjes of intensivering van wapencontroles. Maar wat werkt dan wel? Hoe wordt of blijft de school een veilige plek om te zijn?

Sociale veiligheid

Hiervoor is sociale veiligheid nodig; een gevoel van welbevinden van leerlingen, leraren, onderwijsondersteunend personeel en schoolleiders binnen de muren van de school. Sociale veiligheid kun je vanuit meso-niveau bekijken, denk hierbij aan het opstellen van een schoolveiligheidsplan en de mogelijkheden om leerlingen (tijdelijk) buiten school te plaatsen. In hoofdstuk 1 en 8 van dit boek staat het meso-niveau centraal.

Alleen op meso-niveau werken aan een veilige school, blijkt echter niet voldoende. Dit boek gaat vooral over het beleven van veiligheid op micro-niveau, in de directe ontmoeting van mens tot mens.

In hoofdstuk 2 staat beschreven hoe gevoelens van onveiligheid of veiligheid kunnen ontstaan in de mens zelf (intern) en wat het effect hiervan is op de directe interactie tussen mensen onderling (extern). Veiligheid is nauw verbonden met onze emoties. We vóélen ons al dan niet veilig. In dit boek gaat het dan ook voor een belangrijk deel over onze gevoelens (emotionele intelligentie).

Gevoel van veiligheid 

Dit boek richt de focus op twee basisgevoelens die een belangrijke rol spelen bij het thema veiligheid: angst en boosheid, ofwel ‘bang’ en ‘boos’. Het doel is om inzicht te verschaffen in de betekenis van functionele boosheid in situaties van grensoverschrijdend gedrag. Ook wordt duidelijk wat de negatieve rol is van niet-functionele angst in dergelijke situaties. De hoofdstukken 3 en 4 gaan over ‘bang’ en ‘boos’, hoofdstuk 5 gaat dieper in op agressie en geweld. Er wordt vaak disfunctioneel gereageerd op agressie en geweld. Hoe dit komt en hoe het ook anders kan, staat beschreven in hoofdstuk 6 en 7.

Bekijk inhoudsopgave, inleiding en nawoord van Bang voor Boos?

Voor leraren, schoolleiders en ondersteunend personeel

In dit boek wordt geen onderscheid gemaakt tussen leerlingen, leraren, schoolleiders of onderwijsondersteunend personeel. Gevoelens van welbevinden en veiligheid raken namelijk alle mensen in de school. Dit boek nodigt uit tot zelfreflectie, tot het nadenken over welke bijdrage je zelf levert aan je eigen gevoel van (on)veiligheid en daarmee dat van anderen binnen en buiten de school.

In het boek staan vele herkenbare voorbeelden en aan het eind van elk hoofdstuk vindt u reflectievragen.