Efficiënt differentiëren
Tijd besparen bij lesvoorbereiding
Hoe zorg je ervoor dat de tijd om jouw les voor te bereiden niet te lang wordt als je wil differentiëren? Alle nieuwe dingen vragen extra tijd in het begin, daar ontkom je niet aan. Kijk dus goed wat voor jou op dit moment haalbaar is. Begin klein en bouw langzaam op. Kijk ook creatief hoe je tijd kunt besparen: wat moet je echt zelf doen, welke taken kun je prima neerleggen bij leerlingen zelf? Ik geef je graag wat suggesties om gedoseerd met differentiëren aan de slag te gaan.
Maak een keuze
Er zijn 3 hoofdvormen als het gaat om differentiëren. Beperk je eerst eens tot één vorm. Maak een keuze: ga je inspelen op differentiatie in verwerking, in instructie, of in leertijd? En werk eerst alleen met die vorm. Kies vooral ook voor een klas/les waar je klassenmanagement al redelijk goed op orde is.
Start met een klas waarvan je de leerlingen al aardig in beeld hebt. Leerlingen verschillen in hun beginsituatie, interesses en leervoorkeur. Een belangrijke stap om te komen tot een gedifferentieerde les is het clusteren van leerlingen in 2 of 3 groepen. In je lesvoorbereiding stem je dan de les die je wilt geven op deze groepen af. Maak eerst een keuze op welk kenmerk je de groep in wilt delen. Een veelgebruikte vorm is een indeling naar instructiebehoefte.
Als je een goed beeld hebt van een klas, kun je eerst eens proberen de groep 'op je gevoel' in te delen. Welke leerlingen moeten snel aan het werk kunnen? Welke leerlingen profiteren van extra instructie en oefentijd? Welke leerlingen komen in de (grootste) groep die baat heeft bij een 'gewone' instructietijd? Als je op je gevoel een indeling hebt gemaakt, kijk dan nog eens waar je dit op hebt gebaseerd. Met welke gegevens/data kun je deze indeling dan onderbouwen? Zo ben je ook formatief aan het handelen: je past je les aan met differentiatie op basis van wat je bij de leerlingen waarneemt. Overigens kan zo'n indeling per vak en/of periode van het jaar verschillend zijn en veranderen!
Voorbereiding
Een gedifferentieerde les is een goed voorbereide les. Maak ruimte voor een goede voorbereiding en plan dit wekelijks. Misschien kun je de les samen met een collega voorbereiden, elkaar helpen en feedback geven, ervaringen uitwisselen, lessen nabespreken. Je kunt ontzettend veel leren van elkaar en het is veel leuker.
Experimenteer
Experimenteren mag! Leg je leerlingen uit wat je aan het doen bent en dat je aan het eind van de les graag hun feedback wilt hebben. Zo weet je wat je de volgende keer weer of anders wilt doen.
Kopieer
Recycle en kopieer. Op internet kun je veel lesvoorbeelden vinden van enthousiaste docenten die ze graag met je willen delen. Pas ze aan voor jouw lesdoelen en leerlingen. Met welke collega's zou je uit kunnen wisselen? Of laat AI (ChatGPT) je helpen bij het ontwerpen van gedifferentieerde lessen of extra materialen? Kijk maar eens wat er gebeurt als je ChatGPT vraagt om voor jou een les met 3 verschillende opdrachten te ontwerpen.
Reflecteer
Kijk de volgende dag nog eens terug op je les. Reflecteer en leer. Wat had je je voorgenomen? Is dat gelukt? Waarom niet? Wat ging goed en waaraan merk je dat? Waarover ben je tevreden? Waarover niet zo tevreden? Wat wil je de volgende keer anders doen? Allemaal input die jou steeds beter maakt in het differentiëren.
Praktische verdieping
Wil je je verdiepen op het onderwerp differentiëren?
Bekijk ons academieaanbod of lees de uitgave Differentiëren is te leren!
Kijk ook eens op CPS.nl/differentiëren en CPS.nl/formatiefhandelen.
Wil je met je team liever een training op maat bij jou op school?
Neem dan contact op met Meike Berben om de mogelijkheden te bespreken.
 |
Meike Berben E-mail: m.berben@cps.nl Telefoon: 06 55 833 491 |
Plaats een reactie