Differentiatie duurzaam maken: het recept van het Edith Stein College
Het Edith Stein College in Den Haag is een diverse school met ruim 1000 leerlingen van 81 nationaliteiten. Naast de internationale schakelklas (ISK), biedt de school onderwijs voor mavo, havo en vwo aan. Differentiatie in de les is al jaren een belangrijk thema. Ik sprak hierover met Marjolein Verheij, conrector onderwijs.
Wat typeert het Edith Stein College?
Marjolein: “Onze school staat in een welvarende wijk, maar onze leerlingen komen vooral uit buurten als Laak en de Schilderswijk. Ouders kiezen bewust voor ons, en we hebben ieder jaar veel aanmeldingen. Ook ons docententeam is divers en maatschappelijk betrokken: veel docenten kiezen heel bewust voor deze school én deze leerlingen.”
Wat is jouw rol binnen de school?
“Ik ben conrector onderwijs en kwaliteit. Mijn taak is om processen rondom het schoolplan goed te laten verlopen. Eén van onze belangrijkste doelen is om leerlingen op de juiste plek én het juiste niveau te krijgen. We worden wel een ‘kansenschool’ genoemd, maar vooral willen we maatwerk leveren. Differentiatie speelt daarbij een centrale rol.”
Waarom is differentiatie bij jullie zo belangrijk?
“We hebben eigenlijk geen keus. Door de instroom van ISK-leerlingen en onze dakpanklassen in de onderbouw is heterogeniteit de norm. Daarbij leren leerlingen op verschillende manieren: lezen, luisteren, video’s kijken, etc. Differentiatie gaat dus niet alleen over niveau, maar ook over tempo, leervoorkeur en aanpak.”
Hoe ziet differentiatie er in de praktijk uit?
“Heel verschillend. Sommige docenten hebben per leerling inzichtelijk wat nodig is: extra stof voor doorstromers, extra ondersteuning voor wie moeite heeft. Anderen werken met studiewijzers met daarin tempodifferentiatie. Ongeveer de helft van het team past dit heel bewust toe, de andere helft wil wel, maar worstelt soms met bijvoorbeeld klassenmanagement. We stimuleren collega’s om bij elkaar te kijken en te leren. Groei mag; perfectie is geen vereiste.”
Wat doen jullie om differentiatie te stimuleren?
“Dit doen we heel bewust door veel verschillende acties in te zetten. Zo voeren we elk jaar sectiegesprekken waarin differentiatie een vast onderwerp is. Een toelichting op differentiatie in de lessen is ook een onderdeel in het sectieplan. Daarnaast organiseren docenten zelf inspiratiesessies, bijvoorbeeld over taalachterstand en hoe je daar met differentiatie mee kunt omgaan.
Via lesbezoeken met de DOT geven we drie keer per jaar feedback met oog voor differentiatie. Uit analyses van de laatste jaren, blijkt duidelijke groei. Daarnaast is een aantal docenten opgeleid door CPS tot differentiatiespecialist en ondersteunt collega’s. Ook tijdens de vijf onderwijsdagen is er ruimte om verder aan gedifferentieerde materialen te werken. Nieuwe docenten krijgen begeleiding waarin differentiatie een vast onderdeel is. Ze formuleren persoonlijke doelen en doen pitches waarin dit thema vaak terugkomt.
We zijn ook anders gaan toetsen: vijf cijfers per jaar, waarvan één voor een praktische opdracht waarin leerlingen keuzevrijheid krijgen in inhoud, vorm en niveau. Bij geschiedenis is er bijvoorbeeld een project waarbij leerlingen zelf een documentaire maken over een zelfgekozen onderwerp. Zo ontstaat ruimte voor maatwerk.”
Tot slot: wat zouden jullie andere scholen adviseren?
“Zorg voor kartrekkers binnen je team – mensen die anderen kunnen inspireren. Maak differentiatie zichtbaar in lesbezoeken en geef het een vaste plek in de schoolontwikkeling. Blijf het gesprek aangaan over dit thema. En (het allerbelangrijkste!): ken je leerlingen. Vraag je steeds af: aan welke knop moet ik draaien om deze leerling een stap verder te helpen?”
Meer lezen?
Wil je meer weten over differentiëren? Bezoek dan onze website www.cps.nl/differentiëren. Hier vind je meer informatie over onze Academie trainingen, In Company trainingen en het boek Differentiëren is te leren!
Lees ook het artikel over het Edith Stein College in de Correspondent: https://decorrespondent.nl/16026/op-deze-school-vormen-72-nationaliteiten-een-gemeenschap-wat-kan-nederland-hiervan-leren/d77ab7d1-1d2c-06ab-3208-1ad4ac85250a.
Heb je vragen? Neem dan gerust contact op met Meike Berben. Haar gegevens vind je onder dit blog.
