
Drie tips voor een goed begin met differentiëren
Laten we beginnen door te zeggen dat differentiëren een behoorlijke investering van je eist. Differentiëren doe je er niet zomaar even bij, en al helemaal niet in een grote klas. Een gedifferentieerd lestraject dat enkele weken in beslag neemt en waarbij alle leerlingen op hun beheersingsniveau, leervoorkeur en interesse werken en leren, moet zorgvuldig worden voorbereid en dat kost tijd. Maar heb je eenmaal zo’n gedifferentieerde les of lessenreeks ontworpen, dan hebben jij en je collega’s daar jaren plezier van. Maar hoe begin je?
Binnen onze school willen we graag meer afstemmen op verschillen tussen leerlingen. Maar waar beginnen we?
Tip 1: Vorm een werkgroep
De beste manier om te beginnen met differentiëren is om eerst een voorbereidende werkgroep of onderzoeksgroep te vormen. Zij gaan vervolgens na of er een visie over differentiëren in je school is geformuleerd en of er per vak een passend curriculum is waarin differentiatie in leertijd, verwerking en instructie een plek heeft of kan krijgen. Vervolgens worden de taken verdeeld en ontstaat een gedifferentieerd lestraject.
Maak binnen je sectie of team heldere afspraken over differentiëren. Dat scheelt tijd én het is voor leerlingen duidelijker.
Tip 2: Samen ontwikkelen
Ons tweede advies is om minimaal één middag per semester samen een aantal gedifferentieerde lessen(reeksen) maken. Geef die lessen, ga bij elkaar kijken, observeer de effecten, deel je ervaringen, successen en valkuilen op zo’n middag. Ook hier geldt: je hoeft echt niet alles zelf te ontwikkelen. Op internet zijn veel goede gedifferentieerde lesvoorbeelden te vinden.
Tip 3: Werk met een meerjarenplan
Onze derde tip is dat de werkgroep, als dit eenmaal loopt, een meerjarenplan gaat maken. Het is van belang dat dit plan overeenkomt met de visie van de school op differentiëren en dat je met elkaar nagaat wat er van de organisatie in alle fases nodig is om de uitvoering van het plan te faciliteren.
Vervolgens verdeel je de taken. Je kunt bijvoorbeeld de vaksecties verantwoordelijk maken voor het ontwikkelen van de lessen en de teamleider(s) voor het managen van de veranderingen bij leerlingen, ouders, collega’s en de schoolorganisatie. En zet een stip op de horizon waardoor je op enig moment aan ouders en leerlingen kunt zeggen dat de leerlingen op jouw school allemaal kunnen excelleren!
Praktische verdieping
Wil je je verdiepen op het onderwerp differentiëren?
Bekijk ons academieaanbod of lees de uitgave Differentiëren is te leren!
Wil je met je team liever een training op maat bij jou op school?
Neem dan contact op met Meike Berben om de mogelijkheden te bespreken.
![]() |
Meike Berben E-mail: m.berben@cps.nl Telefoon: 06 55 833 491 |