Vormen van instructie

Directe instructie

Uit onze eigen praktijkervaringen op scholen en ook uit onderzoek blijkt dat Directe Instructie (DI) en vormen van onderzoekend leren vaak als tegenpolen worden gezien. Bij Directe Instructie ligt de nadruk op het handelen van de leraar, die de lesstof expliciet uitlegt, voordoet (modeling) en de leerlingen vervolgens begeleidt bij het oefenen en toepassen van de nieuwe kennis en vaardigheden. Er vindt een stapsgewijze overgang plaats van leraarsturing naar leerlingsturing. In dit kader hoor je regelmatig over instructiemodellen als EDI, ADI en IGDI. Dit zijn allemaal varianten van Directe Instructie, elk met een eigen accent.

ADI-model: Activerende Directe Instructie
In het ADI-model ligt de focus op het actief construeren van kennis. Daarbij is het uitgangspunt: aansluiten op bestaande kennis en daardoor beter onthouden van nieuwe kennis.

IGDI-model: Interactieve Gedifferentieerde Directe Instructie
Het IGDI-model kenmerkt zich door differentiatie, waarbij je de instructie aanpast aan de verschillende niveaus en behoeften van de leerlingen.

EDI-model: Expliciete Directe Instructie
Het EDI-model legt de nadruk op een expliciete instructie en het zorgvuldig controleren van de voortgang van leerlingen door formatief handelen.

Onderzoekend leren

Onderzoekend leren stimuleert leerlingen om door onderzoek en experimenteren zelf tot inzicht te komen. De leraar moedigt leerlingen aan om vragen te stellen en zelf te zoeken naar antwoorden. Vaak met de hulp van begeleidende vragen en opdrachten van de leraar. In dit proces is de rol van de leraar meer ondersteunend, waarbij de nadruk ligt op het begeleiden van het leerproces in plaats van het direct overdragen van kennis.

Welke vorm van instructie kies je?

Welke aanpak kies je voor jouw lessen? De keuze voor een instructievorm hangt af van vier factoren:

• Wat wordt geleerd?
  
  
• Aan wie wordt het geleerd?
  
  
• Door wie wordt het onderwezen? 
  
  
• In welke context wordt er geleerd?  

Onderzoek toont aan dat directe instructie bijzonder effectief is bij het aanleren van basale kennis en vaardigheden in zowel het regulier als speciaal onderwijs. Wanneer leerlingen al over voldoende voorkennis beschikken of als het doel is om dieper contextueel begrip te ontwikkelen, is een begeleide vorm van onderzoekend leren meestal effectiever . 

Schoolbrede aanpak

Voor het versterken van de didactische kwaliteit van de lessen op school, is het van belang als team inzicht te hebben in effectieve werkwijzen. En ook om scherp te hebben wat jullie waardevol vinden in jullie dagelijkse lespraktijk. Het is krachtig om als school een eenduidige aanpak te kiezen die past bij de schoolontwikkeling en de afspraken over leskwaliteit. Een effectieve instructie is afgestemd op de leerlingpopulatie en specifieke context van de school.

Een schoolbrede implementatie van deze aanpak zorgt ervoor dat de werkwijze in de gehele school gelijkvormig is, wat duidelijkheid biedt aan zowel leerlingen als leraren. De uitwerking van de aanpak zal hier en daar verschillen, omdat leerlingen ook verschillend zijn. Afstemming is cruciaal.

Training en begeleiding

Bij CPS vind je trainingen effectieve instructie die gebaseerd zijn op onderwijsonderzoek en die in de lespraktijk aansluiten bij de situatie en ambities van de school. Binnen de training werken we naar een congruente en herkenbare aanpak die past bij de school en waardoor een doorlopende leerlijn kan ontstaan.