Blog

Nu de scholen dicht zijn, verzetten alle leerkrachtenteams bergen werk om leerlingen thuis met lesmateriaal aan de slag te laten gaan. Iedere school doet dat op eigen wijze, al dan niet door gebruik te maken van verschillende digitale platforms. Door leerlingen thuis te laten werken aan opdrachten wordt een groot beroep gedaan op de zelfstandigheid van leerlingen en de steun van ouders.

Reken-wiskundeonderwijs gaat over de wereld van getallen, patronen en structuren. Als je goed om je heen kijkt zie je dat onze wereld een ongelofelijke rijkdom aan vormen en figuren biedt. Wat kunnen we kleuters eigenlijk laten ontdekken? Wat kunnen we ze aanreiken en wat leren ze ervan?

Woensdagochtend, Taalles 4 van de methode Taal actief staat op het programma. Het lesdoel is spreken. Kinderen slaan zuchtend hun lesboek open en na een instructie gaan zij aan de slag met een oefening in een gearrangeerde setting. Zowel leerlingen als leerkrachten zijn weinig gemotiveerd om op deze kunstmatige wijze taal te leren. Het komt dan ook geregeld voor dat deze lessen uit de taalmethode worden overgeslagen. De taaldoelen krijgen later op de dag echter ook geen aandacht meer en daarmee ontnemen we kinderen de kans om hun taal eigen te maken. 

Hoe zit het als leerkracht met uw eigen motivatie rondom begrijpend lezen? Lukt het u om uw leerlingen te motiveren om met een tekst aan de slag te gaan of worstelt u hier misschien zelf ook mee en kunt u eigenlijk ook niet goed uitleggen waarom leerlingen in uw groep de teksten van een methode moeten lezen?

Er komen vandaag meerdere mensen kijken in je les, dus wat doe je?

• Je hoopt dat je voorbereiding op de les zo goed mogelijk is, daar zal het niet aan liggen.
• Je weet dat je het een en ander gaat uitproberen in de les en je bent benieuwd hoe dit uitpakt.
• Je zorgt dat je extra vroeg op school bent en je checkt dubbel of je alle materialen hebt.
• Je weet precies wat de stappen van de les zijn en je bent tot in de puntjes voorbereid. Kom maar op!

Wij nuchtere Hollanders roepen nogal eens; ‘Empathie, dat heb je of dat heb je niet’. Anders gezegd; empathie is een karaktereigenschap die je iemand niet kunt aanleren. Wetenschappers die uitvoerig onderzoek hebben gedaan naar de ontwikkeling van empathie zien dat net even anders. Zij spreken over een vaardigheid die je wel degelijk kunt ontwikkelen.

In een eerder verschenen CPS blog is beschreven dat door de inzet van rijke teksten, kennis van leerlingen op een inspirerende manier vergroot kan worden. Dit kan onder andere bereikt worden door over de tekst in gesprek te gaan. Het voeren van gesprekken over de tekst is een effectieve manier om te komen tot beter leesbegrip en het bevordert de taalvaardigheid (Fisher & Frey, 2013). Dit kan zowel voor als na het lezen plaats vinden. Voorafgaand aan het lezen van de tekst kan het gesprek als doel hebben de voorkennis te activeren en de achtergrondkennis te vergroten. Het activeren van voorkennis en het ophalen van achtergrondkennis zijn twee verschillende onderdelen die in de praktijk vaak door elkaar gebruikt worden.

Om scholen te ondersteunen zijn er tientallen ‘anti-pestprogramma’s’ op de markt. Doel: pesten verminderen. Maar werken ze wel? Omdat het effect van pesten zo groot is, is het van maatschappelijk belang om na te gaan in hoeverre dit soort programma’s in de Nederlandse onderwijspraktijk nu écht het pesten en gepest worden vermindert. 

Jaap ter Steege kwam bij ’t Noorderlicht in Eemnes binnen als directeur. In de krimpende school gaapte een kloof tussen de wens Jenaplan te zijn en de praktische uitvoering. Jaap en het team stuitten op het werk van Stephen Covey en raakten gefascineerd door het aanspreken van het persoonlijk leiderschap in ieder kind en ieder teamlid: “De eerste stap is een persoonlijke keuze om te gaan van afhankelijkheid naar onafhankelijkheid en vandaar uit te gaan denken in wederzijdse afhankelijkheid. Een gesprek over (school)leiderschap in relatie tot ik, ander en wereld."

Daar zit ze dan, voor het eerst in de groep. Een leerlinge afkomstig uit Syrië. Ze spreekt Arabisch en beschikt slechts over een beperkte woordenschat Nederlands. Net genoeg om in een reguliere groep mee te kunnen draaien. Als ik samen met de leerkracht in gesprek ga blijkt dat deze zich handelingsonbekwaam voelt omdat, ondanks de motivatie en inzet van deze leerkracht, het kind niet kan meekomen met het reguliere aanbod van de lessen waardoor het afhaakt. Het rekenen is inmiddels al behoorlijk talig, om over taal-en zaakvakken maar te zwijgen.. De vraag rijst hoe het taalaanbod in de groep zo kan worden aangepast zodat alle leerlingen kunnen aansluiten.

Sommige ouders lijken vooral oog te hebben voor hun eigen kind, en geluiden van rechtsbijstandsverzekeringen geven aan dat ouders steeds vaker met de advocaat naar de school gaan om hun gelijk te krijgen. Zijn ouders echt zo veranderd dat ze té kritisch zijn geworden, té mondig en dat ouders hun kinderen laten lijden aan het ‘verwende kindsyndroom’? Anderzijds lijken ouders steeds vaker te klagen over scholen die hun werk niet goed doen, hun kind zelfs benadeelt. Ze zoeken niet voor niets juridische hulp.

“Samenwerken met ouders zit in ons DNA,” zegt Martin Kooijmans, directeur van de Prinses Julianaschool in Lieren. De school is sinds vijf jaar in het bezit van het certificaat Ouderbetrokkenheid 3.0 en kwam onlangs – als eerste school in Nederland – glansrijk door de herkeuring. “Het is leerzaam en waardevol dat iemand van buiten de school kijkt naar wat we doen.”

Rayan staat op: “Ik wou nog even reageren op wat Lotte net zei….”

Het 4^e Nationaal Congres Taal-Lezen dat door CPS werd georganiseerd op donderdag 11 oktober had als slogan: “Hard voor taal” en werd gestart met een debatbattle. Leerlingen van drie verschillende basisscholen lieten in deze battle voorbeeldig zien dat luisteren en spreken essentiële vaardigheden zijn voor gesprek en debat én tot welk niveau dat kan leiden.

Ik maak me zorgen om de werkdruk en vooral de werkstress in het onderwijs. Daar is al veel over gezegd, ook over de enorme administratielast die leraren ervaren. Maar ik maak me minstens zoveel zorgen om een andere werkdruk in het onderwijs: die van de leerlingen.