Blog

We weten het allemaal, je leert het meeste in de praktijk.  Maar, het besef dat deze vorm van informeel leren ook van onschatbare waarde is voor strategische professionele ontwikkeling in scholen dringt maar langzaam door in het onderwijs. Hoe komt het toch dat we dat zo lang niet hebben gezien? 

• Misschien is het omdat professionalisering nog steeds voornamelijk wordt gezien als overdracht van kennis in een setting die primair gericht is op leren?
• Misschien is het omdat het resultaat van leren in de praktijk nog zo moeilijk is vast te stellen?
• Misschien is het omdat leren in de praktijk vaak op toeval berust?

We zijn druk in het onderwijs. Althans, dat is vaak het eerste antwoord dat je krijgt als je een puber, docent of schoolleider vraagt: ‘Hoe is het?’. Ondanks dat een groot deel van de werkdag (rooster) en het jaar (jaarplanning) vast ligt, wordt een onderwijsdag als ‘druk’ en ‘hectisch’ ervaren: ‘Ik ben hartstikke druk geweest, maar waarmee eigenlijk?’.

Juist omdat zoveel van tevoren vast ligt (lesuren, toetsen, vakanties, vergaderingen), lijkt het dat timemanagement in het onderwijs geen soelaas gaat bieden voor de ervaren werkdruk. Dat is in zoverre waar dat een paar eenvoudige ‘plantrucs’ niet blijvend zullen bijdragen. Een andere manier van kijken, denken en vervolgens doen kan echter een heel ander gevoel geven aan het einde van de dag. Sterker nog: dat wat we leerlingen aanleren in mentorlessen en individuele gesprekken vergeten we als onderwijsmens zelf nogal eens te doen…

Op OBS Atlantis in Amersfoort zijn ‘de 7 gewoonten’ voor zelfleiderschap geïntegreerd in het onderwijs, met als doel leerlingen effectief leider te laten worden over hun eigen leven. We passen die 7 gewoonten integraal toe in de school. Ook in mijn werk als ib’er. Ik wil in deze blog laten zien hoe de 7 gewoonten ingezet en doorleefd worden binnen de cyclus van handelingsgericht werken (HGW) en hoe dit tot uitdrukking komt in de interne begeleiding. Het schept planmatigheid, eenheid in taalgebruik en ondersteuning van de visie van de school.

Er is steeds meer aandacht voor wat we meestal de '21^e eeuw vaardigheden' noemen. Vaardigheden die passen bij onze nieuwe manier van leren, leven en werken, zoals creativiteit, kritisch denken, problemen oplossen, leiderschap, sociale vaardigheden en nog veel meer competenties. Scholen zoeken naar manieren om, naast de nadruk op bijvoorbeeld rekenen en taal, het eigene van de leerling meer voorop te stellen. Basisschool Atlantis vond in ‘de 7 gewoonten van Stephen Covey’ handvatten om hun leerlingen de zo begeerde vaardigheden aan te leren. Arjan de Lange, leraar groep 4 en leider van het 'lighthouseteam' vertelt over deze pionierende school.