Ik lees, jij leest, wij lezen!
Onlangs was ik op een basisschool in Moerkapelle waar ik me verwonderde over de mooie teksten op de wanden. Allemaal gingen ze over het belang van lezen. En dan vooral het plezier ervan. Wauw! Overduidelijk dat deze school werk wil maken van leesbevordering in de school. Een keuze? Nee, ik denk een must voor iedere school.
Lees samen met de kinderen uit je groep
en beleef de wereld om je heen.
De lezende leraar aan zet
Dat het niet goed gaat met de leesvaardigheid van onze leerlingen weten we inmiddels. Als gevolg daarvan zijn vele goed bedoelde initiatieven opgezet. Vaak niet met het gewenste resultaat. Want onze leerlingen lijken eerder een aversie te ontwikkelen tegen lezen, dan dat we ze weer betrokken en gemotiveerd krijgen.
Hoe weet je als school, als leraar en als schoolleider welke initiatieven duurzaam zijn en uiteindelijk bijdragen aan verbetering van ons leesonderwijs? Hoe maak je uit deze veelzijdigheid aan innoverende 'oplossingen' de juiste keuze voor jouw school? Een hele zoektocht.
De ontlezing bij onze jeugd is in volle gang. Blijven toekijken is geen optie. Gelukkig ligt de sleutel niet ver bij ons vandaan. De lezende leraar aan zet!
De wereld aan je voeten
Wie leest heeft de wereld aan zijn voeten. Bam. De spijker op z'n kop. Lezen geeft ontspanning. Het brengt ons naar een andere wereld. Het helpt je de wereld te begrijpen. Het biedt troost en geeft een gevoel van blijdschap. Maar bovenal: het stimuleert de verbeelding.
Wát een rijkdom kunnen wij in het onderwijs onze leerlingen geven! Een schat aan ervaringen en leermomenten die we nergens anders zo raken dan in welk ander vak dan ook. Het levert een leerling voldoende munitie voor actieve, maatschappelijke participatie.
Hoe kan het dan dat we deze schatten niet delen? Dat we lijken toe te kijken hoe de bibliotheek in de school steeds magerder wordt en dat we lezen steeds minder inroosteren? Wordt er dan helemaal niet meer gelezen? Jawel. We lezen wel, alleen dan fragmentarisch. Lange, rijke teksten slaan we over.
Lezen is leuk?!
Een school vol leraren die leerlingen vol passie en plezier voorlezen. Leraren die leerlingen helpen in het kiezen van goede boeken. Waar kinderen thuiskomen in een huis met een rijk gevulde boekenkast en als een Matilda op de stoel kruipen om verder te lezen en meegesleurd worden in de magische wereld van het boek. Het lijkt bijna een illusie.
Helaas is de werkelijkheid vandaag de dag inderdaad weerbarstiger. Niet iedereen is een Matilda. Integendeel. We horen klassen vol leerlingen een diepe zucht slaken wanneer er weer gelezen wordt. En niet alleen de leerlingen. Óók van leraren krijg ik steeds vaker te horen dat (begrijpend) lezen niet behoort tot één van de favoriete onderdelen.
Logisch, gezien de huidige invulling van een gemiddelde les begrijpend lezen. Ik vind het altijd fascinerend om te zien hoe we met een dergelijke les, met alle goede bedoelingen, een kunstwerk aan leestechnieken inzetten. Met als doel meer tekstbegrip te krijgen of leesplezier naar boven te halen. Helaas schieten we daarmee ons doel voorbij. Daarom een roep om leraren die het heft in eigen hand nemen en keuzes gaan maken. De leraar die zich realiseert dat hij hierin zijn eigen krachtige instrument is.
Ik lees, jij leest, wij lezen
Wat gun ik ieder kind een leraar die leest. Een leraar die lezen ziet als een vanzelfsprekendheid. Die model staat en de passie van het lezen feilloos weet over te brengen naar zijn leerlingen. De leraar die weet dat je met voorlezen een magische wereld met de leerlingen betreedt. En daarmee iedere sociaal-emotionele methode de deur kan wijzen. Want een grootser gevoel van veiligheid en saamhorigheid ontstaat bij het openen van een boek.
De rol van de leraar binnen de dalende leesprestaties wordt nog steeds onderschat. Tuurlijk spelen ook andere factoren een rol. Maar ik pleit voor werken aan datgene waar je de meeste invloed op hebt. En dat ben je zelf, als leraar voor jouw groep.
Maak lezen weer de hoogste prioriteit en stap af van het idee dat lezen losgekoppeld kan worden van andere vakken. Stop met begrijpend lezen als vak. Laat lezen weer onderdeel worden van het grotere geheel. Het is de meest essentiële onderlegger voor het leren.
Groeiende motivatie volgt dan vaak vanzelf, zowel bij leerlingen als bij leraren. Ze gaan hand in hand. Laat de trukendoos maar dicht en ga zelf model staan. Wees kritisch en durf te schrappen in je methode of aanbod. En met de tijd die overblijft... lees en beleef de wereld om je heen. Samen met de kinderen uit je groep.
Ga jij model staan?
Ben je benieuwd naar de mogelijkheden om leesgedrag van jouw leerlingen te beïnvloeden? Jezelf als instrument in te zetten en leesbegrip op een andere manier te bevorderen? Vraag naar de mogelijkheden!
Mijn contact gegevens staan onderaan dit blog. Ik bespreek graag met jou wat de mogelijkheden zijn om trainingen op het gebied van leesbevordering, taal en taalbeleid bij jou op school te verzorgen.
Praktische verdieping in de academie
In onze academie bieden we verschillende trainingen aan op het gebied van taal en lezen in het basisonderwijs.
Bijvoorbeeld de eendaagse training Begrijpend luisteren - begrijpend lezen: een doorgaande lijn, of de online training van een middag Boekgesprekken met kleuters.
Plaats een reactie