Blog

In de in mei 2023 gepubliceerde Staat van het Onderwijs doet de onderwijsinspectie verslag van de huidige situatie in het onderwijs in Nederland.

Cor Verbeek heeft er kritisch naar gekeken en zet hieronder kort uiteen wat opvalt.

Op het strand bij Makkum staat een groep volwassenen tegen elkaar aan te duwen en met zwaarden te zwaaien. Een interessant spektakel dat nieuwsgierige blikken uitlokt. Voor wie dichterbij durft te komen, wordt duidelijk dat hier sprake is van ‘professioneel vechten’. Deelnemers ervaren fysiek wat er gebeurt als ze allebei blijven duwen en wat als ze rustig en gecontroleerd andermans duwtje incasseren of zelfs verwelkomen.

Voor veel teamleiders en directeuren zijn de afgelopen jaren bijzonder intensief geweest: van lockdowns naar anderhalvemeterschool en van een steeds nijpender lerarentekort naar uit de pan rijzende kosten voor verwarming van de school. Tegelijkertijd vragen de NPO-plannen extra inspanningen. Je wilt wel interventies plannen en constant verbeteringen doorvoeren, maar komen die in de praktijk wel tot uitvoering? Want de praktijk blijkt nu vaak weerbarstiger dan de NPO-scan en de menukaart doen vermoeden. Hoe dek je je in tegen al die onzekerheden? En moet je dat eigenlijk wel willen?

Steeds vaker heb je kinderen met een niet-Nederlandse achtergrond in je klas. Je wilt ook hen het beste onderwijs geven, zorgen dat ze kunnen meekomen, niet uitvallen. Soms merk je echter dat je zo’n kind en zijn ouders niet begrijpt en zij jou niet. Je weet niet waar het mis gaat, omdat je vaak niet weet wat je niet weet. Bovendien ben je bang om iets verkeerds te zeggen; je wilt het juist goed doen. Iedereen erkent het belang van aandacht en respect voor culturele verschillen, zeker in onderwijssituaties en juist ook in deze tijd van polarisatie. Maar hoe ga je in de praktijk om met de verschillende achtergronden van leerlingen en ouders op school?

Een nieuw schooljaar, een nieuw begin. Tenminste, dat hoop ik dan maar. Er zijn tenslotte nog 9100 voltijds lerarenbanen in te vullen en, dat wordt vaak vergeten, ook nog 1100 fte aan directeursfuncties staat open. Niet gek dus dat voor een groot aantal scholen het jaar minder vrolijk begint.

Elke keer als er nieuws wordt aangekondigd over de opening of sluiting van de scholen (van lockdown tot ijsvrij), lijkt mijn Twitter-tijdlijn te ontploffen. Sommige scholen gingen nog niet open, anderen openden hun deuren later in verband met de veiligheid van leerlingen, collega’s én ouders. Op Twitter buitelden geïrriteerde ouders over elkaar heen. De berichten hadden allemaal ongeveer dezelfde strekking: het is volstrekt belachelijk dat de scholen dichtgaan én de scholen maken zich er gemakkelijk vanaf.  

In het najaar van 2020 kwam een groep bestuurders, vanuit alle hoeken uit het land bij CPS bijeen om zich samen te buigen over het onderwerp Ethisch leiderschap. De groep bestuurders is divers, mannen en vrouwen, uit het primair, speciaal en voortgezet onderwijs, van éénpitters tot grote stichtingen met veel scholen.

In deze vlog neemt Cor Verbeek je mee in het nadenken over hoe je focus houdt in onze wereld vol verleiding en afleiding. Hoe lukt het ons om dat werk te leveren waar we trots op zijn, waar we ons voor willen inzetten, waar we indruk mee maken op het leven en leren van onze leerlingen?

Scholen worden uitgedaagd opbrengstgericht te werken, resultaten tellen immers. Resultaten zijn echter meer dan alleen cijfers: het gaat om kwalificeren, socialiseren en persoonsvorming.

We zitten er midden in. Althans, zo schijnt het. Het is een vreemde gewaarwording. Midden in een crisis zitten. Een abstract fenomeen en tegelijkertijd ook heel sterk in zijn nabijheid. Een crisis die, anders dan bijvoorbeeld een bankencrisis, zich op verschillende manieren laat voelen

Er komen vandaag meerdere mensen kijken in je les, dus wat doe je?

• Je hoopt dat je voorbereiding op de les zo goed mogelijk is, daar zal het niet aan liggen.
• Je weet dat je het een en ander gaat uitproberen in de les en je bent benieuwd hoe dit uitpakt.
• Je zorgt dat je extra vroeg op school bent en je checkt dubbel of je alle materialen hebt.
• Je weet precies wat de stappen van de les zijn en je bent tot in de puntjes voorbereid. Kom maar op!

Jaap ter Steege kwam bij ’t Noorderlicht in Eemnes binnen als directeur. In de krimpende school gaapte een kloof tussen de wens Jenaplan te zijn en de praktische uitvoering. Jaap en het team stuitten op het werk van Stephen Covey en raakten gefascineerd door het aanspreken van het persoonlijk leiderschap in ieder kind en ieder teamlid: “De eerste stap is een persoonlijke keuze om te gaan van afhankelijkheid naar onafhankelijkheid en vandaar uit te gaan denken in wederzijdse afhankelijkheid. Een gesprek over (school)leiderschap in relatie tot ik, ander en wereld."

Lesson Study als professionaliseringmethodiek wint aan populariteit. Waarschijnlijk vooral omdat het veel elementen bevat die motiverend zijn. Het spreekt leraren aan omdat ze het samen doen, hun eigen vragen centraal staan en ze het geleerde meteen toe kunnen passen. Wat is Lesson Study eigenlijk en hoe ziet zo’n leercyclus er uit? In dit blog leest u er meer over.

In Nederland wint Lesson Study snel aan populariteit. Het is een vorm van teamleren waarin collega’s gezamenlijk de aller-, allerbeste les ontwerpen. Nu hebben we in het onderwijs al veel verschillende vormen van teamleren voorbij zien komen en weer zien verdwijnen. Wat maakt Lesson Study tot een onderwerp om meer over te weten? In Prima Onderwijs verscheen een interview met collega's Henk Logtenberg en Linda Odenthal. U leest het hier.