Waarom je dit jaar het schrijven van teksten wel op je lesrooster moet zetten

Yvonne Koene - 3 september 2019

Komt bovenstaand voorbeeld je bekend voor? Dat kan, want het schrijven van teksten op de basisschool is vaak een ondergeschoven kindje. Leerkrachten ervaren onvoldoende houvast aan de lessen die vanuit de taalmethode worden aangeboden, weten niet goed aan welke doelen ze moeten werken of zien de noodzaak niet. Ook zijn leerlingen niet altijd gemotiveerd of hebben ze zelfs een hekel aan schrijven. Maar wat zou er gebeuren als u dit jaar besluit om wel aandacht te geven aan het schrijven van teksten?

Door expliciete aandacht aan het schrijven van teksten te geven geeft u leerlingen de kans om zelf onder woorden te brengen wat ze hebben geleerd en dit vormt weer een essentieel onderdeel binnen een goed vormgegeven taal- en leesbeleid. Schrijven ondersteunt namelijk het spellen, lezen en de kennisontwikkeling van kinderen. Bovendien worden door te schrijven denkvaardigheden die bij begrijpend lezen belangrijk zijn geoefend (Smits en van Koeven, 2012). 

Schrijven bij zaakvakken

Het klinkt vanzelfsprekend om schrijven te koppelen aan de andere taal- en leesonderdelen zoals technisch lezen, spelling en grammatica. Maar als je bedenkt dat teksten een centrale plaats in het zaakvakonderwijs innemen is het niet vreemd om daar ook het schrijfonderwijs aan te koppelen. Door deze verbinding moeten leerlingen de aanpak die ze leren bij taal, ook toepassen in andere vakken en krijgen ze nieuwe inzichten. Het schrijven stimuleert hen om verder te gaan met de tekst door onder andere gevolgtrekkingen uit de tekst te halen en te evalueren over wat de schrijver precies met het stuk heeft bedoeld. Hierdoor zijn leerlingen actief bezig met een tekst en leren ze verbindingen maken met hun voorkennis en de wereld om hen heen. 

Referentiekader doorlopende leerlijn

Dit sluit ook aan bij de doorlopende leerlijnen taal en rekenen die in 2009 door het ministerie van OCW zijn vastgesteld. Het doel hiervan was een algemene niveauverhoging voor de basiskennis- en vaardigheden op het gebied van taal en rekenen. Binnen het domein taal is er naast de onderdelen mondelinge taalvaardigheid, lezen en begrippenlijst/taalverzorging, specifiek aandacht voor het onderdeel schrijven. Het schrijven wordt hierbij ruim opgevat, het gaat hier om het produceren van creatieve en zakelijke teksten. Doordat er duidelijk is beschreven wat een leerling moet kennen en kunnen, kan er heel gericht worden gewerkt aan het behalen van deze doelen. 

De rol van de leerkracht

De onderwijsinspectie schreef in 2012 dat het belangrijk is dat leerlingen gerichte instructie ontvangen over het schrijven binnen een genre. Het is daarbij van belang dat in plaats van uitsluitend verhalende teksten, alle tekstgenres aan bod komen zodat leerlingen de tekstsoorten leren herkennen en er verbindingen kunnen ontstaan. Het schrijven ondersteunt zo het proces rondom het begrijpend lezen en stimuleert kennisontwikkeling (Graham & Hebert, 2010).

Meer weten?

Heeft u vragen over het schrijfonderwijs op uw school en bent u benieuwd wat CPS voor u zou kunnen betekenen op het gebied van schrijven gekoppeld aan de zaakvakken? Neem dan contact op met Yvonne Koene (y.koene@cps.nl), taalspecialist van CPS voor het primair onderwijs.