Sluiten

Zoeken in de website

De Staat van het Onderwijs 2023

De Staat van het Onderwijs 2023

Een beschouwing

In de in mei 2023 gepubliceerde Staat van het Onderwijs doet de onderwijsinspectie verslag van de huidige situatie in het onderwijs in Nederland.

Cor Verbeek heeft er kritisch naar gekeken en zet hieronder kort uiteen wat opvalt.

De rol van de leraar

Ook de leraar heeft goed onderwijs nodig! Een mooie uitspraak van Alida Oppers  (inspecteur-generaal van de Inspectie van het Onderwijs) bij de presentatie van De Staat van het Onderwijs 2023. Het is prettig om te lezen dat de Inspectie duidelijk beschrijft dat de rol van de leraar van grote invloed is op de resultaten van de leerling. Maar tegelijkertijd kunnen we in de uitspraak horen dat er nogal wat schort aan het leren van de leraar. Er wordt geconstateerd dat schoolleiders niet altijd een meerjarig scholingsplan hebben, of zelfs helemaal geen visie hebben op de scholing van de leraren. Dat is, rekening houdend met het personeelstekort, natuurlijk een ingewikkeld vraagstuk. Leraren verbinden zich niet langer aan een school, zijn geneigd snel van school te wisselen of zelfs het onderwijs helemaal te verlaten.

Schoolleiding

Vacatures voor schoolleiders zijn steeds moeilijker in te vullen. Niet geheel verwonderlijk, de taak van de schoolleider is steeds meer verworden tot een uitvoerder van administratieve zaken en veel minder het uitdragen van een onderwijskundige visie en het bouwen van een leercultuur op school. Het leidinggeven aan leren, het opstellen en uitvoeren van een strategisch scholingsplan, kan helpen om zowel in het basis- als voortgezet onderwijs te werken aan lange termijn doelen met hoge ambities. De opdracht aan schoolleiders is om het leerpotentieel van de school te vergroten. De schoolleider bouwt aan een lerende organisatie waarbij alle ruimte is voor individueel leren, teamleren en organisatieleren. Binnen die lerende organisatie kan de schoolleider dan samen bouwen aan bijvoorbeeld heldere doelen en professionalisering van de basisvaardigheden.

Een betrokken overheid

De inspectie stelt dat een betrokken overheid een belangrijke voorwaarde is. Een eerste stap die daarvoor wordt gezet is het besturingsmodel van het onderwijs ter discussie te stellen. Samen met de te starten discussie over de bekostiging van scholen zal de rol van de bestuurders misschien wel minder worden. Dit lijkt een goede zaak, maar vraagt daarbij tegelijk wel dat we de schoolleiders daarin voldoende ondersteunen. Dit houdt in ieder geval in dat er voldoende deskundige administratieve ondersteuning  aanwezig moet zijn in school; hoe dichter bij de werkplek hoe meer toegespitst op de situatie van de school. Het kan de schoolleider helpen zich weer te richten op de kerntaak: het leren van de leerlingen én leraren! Daarbij zou het overigens ook helpend zijn om het onderwijsbeleid vanuit het Ministerie zodanig vorm te geven dat niet iedere vier jaar er een ander beleid is. Gelukkig zien we de trend dat het Ministerie het beleid weer naar zich toe gaat trekken en minder over laat aan de grote (bestuurs)raden als  de po-raad en de vo-raad.

Evidence -informed leren

In De Staat van het Onderwijs 2023 wordt behoorlijk gestuurd op evidence-informed leren. Vanuit deze term kunnen scholen zelf kiezen, op basis van een goed geleefde visie, wat het beste bij hun context past. Dit vereist inzicht in ‘wat er te koop is’ en het bijhouden van vakliteratuur door alle betrokkenen in de school. Door samen te werken vanuit een professionele houding, geïnspireerd door de visie op het leren en leven van de leerlingen ontwerpen we een leerklimaat waarin zowel de leraar als de leerling zich thuis voelt. Reflecteren en met elkaar in gesprek gaan over de resultaten draagt bij aan een win-win binnen de school. Door vanuit synergie samen te leren en te ontwikkelen vindt leren dicht op de werkplek plaats. En door steeds terug te keren naar de visie kunnen de scholen een duidelijk onderscheid maken wat op school thuis hoort en wat niet op de school thuis hoort. Daarbij kan de overheid helpen door terughoudend te zijn als het gaat om het toevoegen van taken aan de scholen. Diepere aandacht besteden aan de groei van de basisvaardigheden vereist aandacht en tijd van de leraren.

Wil jij aan de slag met de handvatten die De Staat van het Onderwijs gegeven heeft?

Neem gerust contact met mij op.

Plaats een reactie

Over de auteur

Cor Verbeek 2023.png

Cor Verbeek

Cor Verbeek is adviseur bij CPS en werkzaam in het basisonderwijs en het voortgezet onderwijs. Hij traint en begeleidt teams en directies bij het persoonlijk leiderschap. Daarbij maakt hij onder andere gebruik van de 7 Gewoonten van Covey.

Bekijk profiel

De CPS Nieuwsbrief: Gratis inspiratie, kennis en updates

Ontvang 1x in de zes weken de nieuwste blogs met tips en waardevolle kennis, nieuwtjes, artikelen, ebooks en inzichten automatisch in uw mailbox.

Meld mij aan